|
Dijagnoza
Dijagnostika bulimije nervoze nije teška jer većina pacijentkinja to sama potvrdi u prvih nekoliko minuta intervjua. Međutim, većina bolesnica dolazi potražiti pomoć tek nekoliko godina nakon prve pojave simptoma.
Bulimija je predstavlja ponavljanje napada prejedanja velikom količinom visokokalorične hrane u kratkom periodu (nekoliko sati) nakon čega sledi kompenzatorno namerno izazvano povraćanje kojim se pacijentkinja štiti od dobijanja na težini.
"Iskusne" pacijentkinje nakon nekog vremena nauče voljno povraćati bez posebnih podražaja. Manji broj odraslih bolesnica uzima laksative ili diuretike. Obično je takvo ponašanje prisutno kod osoba s ozbiljnijom komorbidnom psihopatologijom. Slično kao i u anoreksiji bulimične osobe su nesigurne, imaju slabo samopouzdanje, nezadovoljne su i zaokupljene izgledom tela. Često su sklone preteranom fizičkom vežbanju radi smanjenja telesne težine. Telesna težina im je najčešće u normalnim granicama, a jedan deo obolelih ima malo povećanu ili smanjenu telesnu težinu.
Napadi prejedanja praćeni namernim povraćanjem mogu se smenjivati s razdobljima namernog gladovanja ili preteranog čišćenja čime pacijentkinje pokušavaju poništiti učinak uzimanja preterane količine hrane.
Epizode prejedanja i povraćanja mogu postati česte i tada će se verojatno pojaviti fizičke posledice bulimije - poremećaj elektrolita, povraćanje krvi, čest je nadražaj jednjaka, propadanje zubne gleđi . Prejedanje katkad dovodi do nespecifične upale parotida što bolesnicama daje karakterističan izgled. Spominje se da su prepoznatljive po popucalim kapilarama konjunktive i žuljevima ili povredaa na rukama kao posledicama izazivanja povraćanja. Dijagnostika bulimije nervoze nije teška jer većina pacijentkinja to sama potvrdi u prvih nekoliko minuta intervjua. Međutim, većina bolesnica dolazi potražiti pomoć tek nekoliko godina nakon prve pojave simptoma, obično kad ih otkriju drugi članovi porodice. Poremećaj je "tajna bolest" koju pcijentkinja nastoji što duže prikriti zbog stida i osećaja krivice.
Etiologija poremećaja
Ličnost osobe kod koje se razvija bulimija na psihološkim testovima pokazuje slabu kontrolu impulsa, hroničnu depresiju i sklonost ispadima u ponašanju i nisku toleranciju na frustraciju.
U pojedinim porodicama postoji osetljivost za razvoj bulimije pa se tako često među rođacima pacijentkinje nalaze osobe sklone debljini, depresiji ili zavisnostima. U radu s mnogim pacijentkinjama mogu se tokom terapije dobiti podaci o fizičkom ili seksualnom zlostavljanju; poznato je da oba tipa događaja mogu imati traumatske posledice i nalaze se u istoriji bolesti osoba s vrlo različitim psihičkim poremećajima, pa se ne može tvrditi da su isključivo povezani s bulimijom. Ličnost osobe kod koje se razvija bulimija na psihološki testovima pokazuje slabu kontrolu impulsa, kroničnu depresiju i sklonost ispadima u ponašanju i nisku toleranciju na frustraciju.
Lečenje
Značajno poboljšanje može se postići davanjem antidepresiva (selektivnih inhibitora ponovnog preuzimanja serotonina) u akutnoj fazi, dok je u prevenciji recidiva njihov učinak umeren.
Osobe s anoreksijom i one s bulimijom imaju mnoge zajedničke osobine, ali u odnosu prema lečenju postoje razlike.
Iako pacijentkinje dugo prikrivaju bulimiju i oklevaju kad treba potražiti pomoć, čini se da ipak bolje i lakše prihvaćaju lečenje. Kod osoba s učestalim povraćanjem ili čišćenjem u početku odmah treba proveriti vrednosti elektrolita. Pokazalo se da je najbolji pristup u lečenju kombinacija psihofarmakološke terapije i psihoterapije. Značajno poboljšanje može se postići davanjem antidepresiva (selektivnih inhibitora ponovnog preuzimanja serotonina) u akutnoj fazi, dok je u prevenciji recidiva njihov učinak umeren .
Američka agencija za hranu i lijekove (FDA) odobrila je fluoksetin za lečenje bulimije . Psihofarmakološko lečenje moralo bi se kombinovati sa psihoterapijom. U literaturi se nalaze studije koje govore u prilog kognitivno-bihevioralnoj terapiji kao metodi izbora za bulimične pacijentkinje, međutim njihov će uspjeh uveliko zavisiti od komorbidne psihopatologije. Kod jednog dela pacijentkinja bulimija je praćena graničnim poremećajem ličnosti (emocionalno nezrela ličnost). S obzirom na specifičnost psihopatologije upitno je hoće li u takvoj kombinaciji poremećaja ova vrsta psihoterapije dugoročno biti uspešna, budući da se pokazalo da se promene u ličnosti mogu postići samo psihoterapijskim tehnikama baziranim na transferu.
Ishod lečenja
U ranim studijama ishoda lečenja bulimije pokazalo se da su dugo trajanje poremećaja, depresija i pozitivna porodična anamneza u pogledu alkoholizma prediktori lošeg ishoda lečenja. U načelu pacijentkinje imaju dobre izglede za oporavak uz uporno i dugotrajno lečenje. Neke osobe uprkos smanjenju intenziteta simptoma povremeno i nakon dugo vremena u posebno za njih neugodnim životnim situacijama ponovno i povremeno dobijaju napade prejedanja i povraćanja.
Zaključak
Poremećaji ishrane u ranom detinjstvu i u adolescenciji ozbiljan su zdravstveni problem jer je etiologija nedovoljno istražena, lečenje je složeno, zahtevno i teško, a ishod neizvestan. Spontanog izlečenja nema. Budući da postoje podaci o povećanju broja rizične dece i adolescenata i onih u kojih su se razvili poremećaji, potrebno je razmotriti jesmo li usklađeni u pristupu poremećajima i u načinu lečenja s praksom u evropskim zemljama te poraditi na prevenciji poremećaja. |
|
